Upamiętniono 85. rocznicę wybuchu wojny

„A więc wojna!” – te słowa Polacy usłyszeli 85 lat temu. Na antenie Polskiego Radia wypowiedział je aktor Józef Małgorzewski. Wybuch II wojny światowej – dokładnie w jego 85. rocznicę, 1 września – upamiętniono także w Częstochowie – informuje Biuro Prasowe Urzędu Miasta.

Częstochowskie obchody rocznicy wybuchu największego jak dotąd konfliktu w dziejach świata rozpoczęło zapalenie zniczy na grobach żołnierzy 7. Dywizji Piechoty Wojska Polskiego na Cmentarzu Kule.

Główne uroczystości, zorganizowane przez Urząd Miasta i Związek Inwalidów Wojennych RP, rozpoczęły się o godz. 10.00 na placu Pamięci Narodowej. Obecni byli przedstawiciele różnych szczebli samorządu, miejscy radni, reprezentanci organizacji pozarządowych, służb mundurowych – w tym Policji, Straży Pożarnej, Wojskowego Centrum Rekrutacji – kombatanci, członkowie Związku Piłsudczyków, nauczyciele i poczty sztandarowe częstochowskich szkół. Nie zabrakło młodzieży z klas mundurowych.

Wojskową asystę sprawował Pododdział Honorowy Jednostki Wojskowej Komandosów z Lublińca. Po odegraniu hymnu państwowego głos zabrał zastępca prezydenta Częstochowy Ryszard Stefaniak. Ekumeniczną modlitwę – w intencji poległych w czasie II wojny – poprowadził Kapelan Środowisk Kombatanckich ks. Stanisław Rospondek. Odczytano apel pamięci, w którym padły m.in. słowa: – Rodacy i żołnierze polscy, którzy w 1939 roku stanęliście do walki w obronie Rzeczypospolitej! Marzenia, z którymi szliście do walki o niepodległość, dziś realizujemy my – Wasi dumni spadkobiercy. Kolejne  pokolenia Polaków czerpią z Waszego etosu wzór patriotycznej postawy i oddania Ojczyźnie.

Potem przyszedł czas na złożenie wieńców i zapalenie zniczy pod Pomnikiem Poległym w Obronie Ojczyzny. Zastępcy prezydenta Ryszardowi Stefaniakowi towarzyszyła asysta Straży Miejskiej.

Dramatyczny komunikat specjalny zaczynający się od słów „A więc wojna!” 1 września 1939 roku po godz. 6.30 na antenie Polskiego Radia odczytał Józef Małgorzewski, z wykształcenia aktor, zatrudniony w stacji jako sprawozdawca i reżyser. Treść komunikatu została odtworzona ze sporządzonego już 30 sierpnia nagrania, zleconego przez Sztab Generalny Wojska Polskiego na wypadek ataku hitlerowskich Niemiec, bo jego widmo wisiało nad Polską już od jakiegoś czasu.

Już od pierwszych minut wojny, rozpoczętej niemiecką agresją na Rzeczpospolitą o godz. 4.45, okolice Częstochowy zostały objęte intensywnymi działaniami Wojska Polskiego usiłującego spowolnić natarcie niemieckiej 10. Armii. Walki toczyły się pod Mokrą, a także pod Opatowem, Krzepicami i Kłobuckiem. Polską formacją, która na ziemi częstochowskiej niemal samodzielnie stawiała opór najeźdźcom, była 7. Dywizja Piechoty, dowodzona wówczas przez gen. bryg. Janusza Gąsiorowskiego.

II wojna światowa objęła całą Europę, wschodnią i południowo-wschodnią Azję, północną Afrykę, część Bliskiego Wschodu. Była prowadzona na wszystkich oceanach, a niektóre jej epizody objęły nawet Arktykę i Amerykę Północną. Poza większością państw europejskich i ich koloniami, brały w niej udział państwa obu Ameryk i Azji.

 

Na zdjęciu: Obchody 85. rocznicy wybuchu II wojny światowej 1 września 2024

Fot. Grzegorz Skowronek/UM