W Black Friday i Cyber Monday klient też ma swe prawa

Black Friday i Cyber Monday – to dni, w których możesz zrobić korzystnie zakupy w sklepach stacjonarnych i internetowych w kraju i za granicą. Pamiętaj, produkt z wyprzedaży możesz reklamować. Przeczytaj porady UOKiK oraz Europejskiego Centrum Konsumenckiego.
Już wkrótce nie lada gratka dla wielbicieli okazji. Black Friday i Cyber Monday to dni, kiedy sklepy stacjonarne i internetowe organizują wyprzedaże. Zwyczaj wywodzi się ze Stanów Zjednoczonych, ale zyskuje coraz większą popularność w Polsce. Black Friday (Czarny Piątek) obchodzony jest następnego dnia po Święcie Dziękczynienia – w tym roku przypada 23 listopada. Teoretycznie dotyczy sklepów stacjonarnych, ale w praktyce biorą w nim udział również e-sklepy. Cyber Monday (Cyfrowy Poniedziałek) natomiast dotyczy sklepów internetowych. W tym roku wypada w poniedziałek 26 listopada.
Niezależnie czy kupujesz towar w cenie promocyjnej, regularnej, u polskiego sprzedawcy, czy też za granicą, na terenie całej Unii Europejskiej obowiązują jednolite przepisy konsumenckie.
* Gdy kupujesz stacjonarnie
- Kupując na wyprzedaży, masz prawo do reklamacji. Jeżeli produkt ma wadę, zwróć się do sprzedawcy w ciągu 2 lat od dnia wydania rzeczy. Możesz żądać naprawy lub wymiany towaru, obniżenia ceny. Przedsiębiorca musi rozpatrzyć taką reklamację w ciągu 14 dni – jeśli nie dotrzyma terminu, przyjmuje się, że ją uznał. Jeśli wada jest istotna, możesz żądać nawet odstąpienia od umowy. Aby zgłosić reklamację, najlepiej posiadać dowód zakupu np. paragon, potwierdzenie przelewu.
- Jesteś niezadowolony z zakupów? Chcesz je oddać? Pamiętaj, jeżeli kupujesz stacjonarnie, taka możliwość zależy tylko od dobrej woli sprzedawcy. Zapytaj o to przed zakupem. Sprzedawca sam określa warunki – może żądać dołączenia oryginalnego opakowania, metek, a w zamian zaproponować zwrot gotówki, bon podarunkowy lub wymianę towaru.
- Jeśli cena przy kasie okaże się wyższa niż na wywieszce na półce lub na metce, masz prawo kupić towar w korzystniejszej dla Ciebie cenie.
- Zwróć uwagę na to, czy „promocja” rzeczywiście jest atrakcyjna – czy sprzedawca sztucznie nie podwyższył ceny wyjściowej. Być może w innym sklepie można ten sam produkt kupić taniej.
* Gdy kupujesz przez internet
- Masz prawo do reklamacji na takich samych zasadach jak przy zakupach zrobionych stacjonarnie. Jeżeli produkt ma wadę, zwróć się do sprzedawcy w ciągu dwóch lat od daty wydania towaru.
- Towar kupiony przez internet możesz zwrócić bez podania przyczyny w ciągu 14 dni od momentu otrzymania. Musisz tylko wypełnić i odesłać  oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Sprzedawcy internetowi powinni udostępniać wzór takiego oświadczenia. Możesz również napisać je samodzielnie i wysłać np. e-mailem. Jeżeli nie zostałeś poinformowany o prawie do odstąpienia, termin ten wydłuża się do 12 miesięcy. Przedsiębiorca ma obowiązek zwrócić Ci wszystkie dokonane płatności, w tym koszty dostarczenia rzeczy do kwoty za najtańszy zwykły sposób dostarczenia, jaki oferuje.
- Zwracany towar nie powinien nosić śladów użytkowania - możesz go sprawdzić na takiej samej zasadzie jak w sklepie stacjonarnym (w zakresie koniecznym do stwierdzenia charakteru, cech i funkcjonowania rzeczy). Jeżeli ślady użytkowania są, przedsiębiorca może pomniejszyć wartość zwrotu.
- Sprawdzenie przesyłki przy kurierze nie jest obowiązkowe, choć oczywiście może pomóc w późniejszym dochodzeniu roszczeń np. gdy okaże się, że uległa uszkodzeniu w czasie transportu.
- Nie wszystkie towary podlegają zwrotowi. Ograniczenia dotyczą produktów posiadających krótki termin przydatności do użycia, towarów wyprodukowanych na specjalne zamówienie klienta (np. biżuteria z grawerem), nagrań dźwiękowych, wizualnych lub oprogramowania, których opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu, a także usług w zakresie zakwaterowania, wypoczynku (np. pobyt w spa), biletów na koncerty czy wydarzenia sportowe oraz usług dotyczących przewozu osób (np. bilet lotniczy).
- Koszty zwrotu towaru ponosi konsument, chyba że przedsiębiorca go o tym nie poinformował lub zgodził się ponieść je samodzielnie.
* Co sprawdzić przed kliknięciem „ZAMAWIAM I PŁACĘ”?
- Kontakt – w tej zakładce sprzedawca powinien podać swoje podstawowe dane: nazwę, adres siedziby, numer telefonu i adres poczty elektronicznej.
- Regulamin – w pierwszych akapitach powinny się znajdować dane rejestracyjne działalności gospodarczej czy spółki. To, że sklep jest prowadzony w języku polskim, a nazwa domeny ma końcówkę „.pl”, wcale nie musi oznaczać, że mamy do czynienia z polskim sprzedawcą.
- Prawa konsumenta – na stronie powinny zostać umieszczone informacje o podstawowych prawach konsumenta – prawie do odstąpienia od umowy oraz prawie do reklamacji.
- Sposób płatności – jeżeli opcją płatności jest zagraniczny przelew ekspresowy lub opłata na konto osoby prywatnej, można z dużym prawdopodobieństwem przypuszczać, że nie jest to sklep godny zaufania.  
- Ogólny wygląd strony internetowej – wszelkie błędy stylistyczne, ortograficzne, a także dysproporcje w rozkładzie treści powinny wzbudzić podejrzenia.
- Opinie innych klientów – sprawdź informacje o danym sprzedawcy na forach internetowych lub w mediach społecznościowych.
- Produkty z Chin – upewnij się, czy nie korzystasz z usług pośrednika. Istnieje wiele e-sklepów, które oferują produkty z Azji (głównie sprzęt elektroniczny) po niższych cenach, jednocześnie tłumaczą, że nie są sprzedawcą, odsyłając w razie problemów konsumenta do dostawcy z Azji. Aby ustrzec się przed praktyką dropshippingu, sprawdź, czy regulamin sprzedawcy nie zawiera poniższych sformułowań:
[…] sprzedawca towaru z Azji.
[…] wysyłka w 24 h.
Klient jako importer towaru uiszczenia opłaty celno-skarbowe
Usługodawca nabywa Towar w imieniu Klienta od Wykonawcy.
Towar należy odesłać do dostawcy […].
[…] nasz magazyn znajduje się na terenie Singapuru.
Sklep jest platformą sprzedażową kojarzącą kupującego i dostawcę.
[…] z przyczyn niezależnych od sprzedawcy, czas ten może wydłużyć się nawet do 40 dni roboczych.
* Pomoc i porady
Możesz skorzystać z bezpłatnej pomocy dla konsumentów: zadzwoń lub napisz: infolinia 801 440 220, 22 290 89 16, adres porady@dlakonsumentow.pl. Wsparcia udzielają też Rzecznicy Konsumentów i Inspekcja Handlowa. W przypadku zakupów od przedsiębiorcy z innego kraju UE pomocy szukaj w  ECK Polska.