Pochowano ofiary „Krwawego Poniedziałku”

Na Cmentarzu Komunalnym pogrzebano w miniony piątek 4 września szczątki trzynastu ofiar „Krwawego Poniedziałku”, w  81. rocznicę tych tragicznych wydarzeń - informuje Biuro Prasowe Urzędu Miasta

Szczątki znaleziono w lipcu ubiegłego roku podczas prac remontowych w okolicach Archikatedry Częstochowskiej przy ul. Krakowskiej. Remont wstrzymano, a o odkryciu poinformowano Instytut Pamięci Narodowej, który wkrótce rozpoczął ekshumację.

3 września 1939 r. Częstochowę zajęły oddziały IV Korpusu 46 Dywizji Piechoty oraz XVI Korpusu i 14 Dywizji Piechoty wchodzących w skład 10 Armii Niemieckiej, dowodzonej przez gen. Waltera von Reichenau. Dzień później Niemcy zatrzymywali na ulicach miasta napotkanych cywili, wdzierali się do domów i wypędzali z nich mieszkańców, rewidowali domy, szukając broni, wyprowadzali cywilów z rękami podniesionymi do góry na wcześniej ustalone miejsca, m.in. na plac przed katedrą, przed fabrykę Brassa przy ul. Strażackiej, obecny plac Biegańskiego oraz plac Daszyńskiego.… Do Częstochowy spędzano także ludność zatrzymaną w okolicznych miejscowościach.

Niemcy strzelali do uciekających mieszkańców, także do osób chroniących się w kościołach, przeprowadzali egzekucje.

Zbrodnia dokonana 4 września w Częstochowie była jedną z najkrwawszych w kampanii 1939 r. Ciała pomordowanych pochowano w dołach wykopanych w całym mieście, na cmentarzu, ale także w głębokich na dwa metry szczelinach przeciwlotniczych w pobliżu katedry.

Zginęło ponad 600 mieszkanek i mieszkańców Częstochowy, a także okolicznych miejscowości (choć prawdopodobnie liczba ofiar jest znacznie większa). Ta zaplanowana, metodycznie przeprowadzona akcja sterroryzowania bezbronnej ludności miasta nie była niczym uzasadniona, Częstochowa nie stanowiła bowiem ogniska oporu w tamtych dniach.

W 1940 roku władze niemieckie, w obawie przed epidemią, zarządziły przeprowadzenie ekshumacji ciał osób pochowanych 4 września. Wydobyto 224 ciała i pochowano je na cmentarzu Kule i na cmentarzu żydowskim. Wówczas nie przeprowadzono ekshumacji szczelin w pobliżu katedry.

W lipcu i październiku 2019 r. w rejonie Archikatedry Częstochowskiej znaleziono w sumie szczątki 13 osób.

W piątek 4 września, dokładnie 81 lat po tych dramatycznych wydarzeniach, na Cmentarzu Komunalnym w Częstochowie odbyło się uroczyste pochowanie szczątków odnalezionych ofiar. Po mszy św. celebrowanej przez ks. Stanisława Rospondka, szczątki złożono do wspólnego grobu.

W uroczystości uczestniczyli m.in. przedstawiciele władz miasta w asyście Straży Miejskiej z zastępcą prezydenta Ryszardem Stefaniakiem i przewodniczącym Rady Miasta Zbigniewem Niesmacznym na czele, senator Ziemi Częstochowskiej Ryszard Majer, przedstawiciele IPN z Adamem Siwkiem, dyrektorem Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN na czele oraz żołnierze jednostki komandosów w Lublińcu.

Foto: Leszek Pilichowski / Biuro Prasowe Urzędu Miasta